Tiếng lá xào xạc dưới chân người qua lại hòa lẫn với mùi hương khói nghi ngút từ bàn thờ trong nhà. Đám giỗ năm nay đông hơn mọi năm, họ hàng tề tựu đông đủ, tiếng nói cười rộn ràng như muốn át đi cái không khí ẩm ướt của buổi chiều tà. Tôi đứng nép bên hiên, tay bưng khay trà, mắt lướt qua những gương mặt thân quen mà lòng dậy lên một cảm giác khó tả. Có gì đó không ổn, như một linh cảm mơ hồ, nhưng tôi chẳng thể gọi tên.

Hôm ấy, cách đây đúng một tuần, tôi đã làm một việc mà giờ nghĩ lại vẫn thấy tim mình đập thình thịch. Chuyện bắt đầu từ cái tin nhắn chuyển khoản. Như mọi năm, tôi được giao nhiệm vụ góp tiền cho đám giỗ mẹ chồng. Số tiền quen thuộc: năm triệu đồng. Một khoản không nhỏ nhưng cũng chẳng phải quá lớn, đủ để thể hiện lòng thành của con dâu trong một gia đình trọng lễ nghĩa như nhà chồng tôi. Tôi mở ứng dụng ngân hàng, nhập số tài khoản của mẹ, rồi gõ vội số tiền. Nhưng ngón tay tôi, có lẽ vì mải nghĩ đến chuyện khác, hay vì cái điện thoại cũ kỹ hay lag, đã vô tình thêm một con số 0. Năm triệu thành năm mươi triệu. Tôi nhấn “Xác nhận” mà không hề hay biết.

Đến khi thông báo chuyển khoản thành công hiện lên, tôi mới giật mình. Màn hình sáng rõ: 50.000.000 VNĐ. Tim tôi như ngừng đập. Năm mươi triệu! Đó là số tiền tôi và chồng dành dụm cả năm trời để sửa lại căn nhà nhỏ ở ngoại ô, nơi chúng tôi dự định sẽ đón đứa con đầu lòng. Tôi gọi ngay cho mẹ chồng, giọng run run giải thích sự nhầm lẫn và mong mẹ chuyển lại số tiền dư. Mẹ chỉ ậm ừ, bảo: “Để mẹ xem đã, con đừng lo.” Nhưng cái giọng trầm trầm của mẹ khiến tôi bất an. Chồng tôi, khi nghe chuyện, chỉ cau mày: “Em làm gì mà hấp tấp thế? Thôi, để anh nói với mẹ.”

Vậy mà đến ngày giỗ, số tiền ấy vẫn chưa được nhắc đến. Tôi không dám hỏi thêm, chỉ lặng lẽ chuẩn bị mọi thứ, từ hoa quả đến cỗ bàn, như một cách chuộc lỗi. Nhưng trong lòng, tôi vẫn hy vọng mẹ sẽ chủ động nói gì đó. Dù sao, đó cũng là một số tiền lớn, và mẹ là người công bằng, phải không?

Ngày giỗ diễn ra trong không khí trang nghiêm. Bàn thờ được bày biện tươm tất, ảnh bà nội đặt giữa, đôi mắt hiền từ như nhìn thấu mọi người. Tôi đứng bên cạnh chồng, cúi đầu trước bàn thờ, miệng lẩm nhẩm lời khấn mà lòng rối bời. Họ hàng đến đông, từ cô bác xa gần đến những người hàng xóm thân thiết. Ai cũng khen cỗ bàn chu đáo, mẹ chồng tôi ngồi ở vị trí chủ nhà, nụ cười rạng rỡ, liên tục cảm ơn mọi người đã đến dự.

Đến lúc mọi người ngồi vào mâm, tôi lấy hết can đảm, chọn một khoảnh khắc yên ắng để ngỏ lời với mẹ. Tôi đứng dậy, giọng nhỏ nhẹ nhưng rõ ràng: “Mẹ ơi, hôm trước con lỡ chuyển nhầm tiền góp giỗ, thay vì năm triệu thì thành năm mươi triệu. Con xin phép mẹ cho con nhận lại số tiền dư ạ, vì đó là khoản vợ chồng con để dành…”

Chưa kịp dứt lời, cả căn phòng bỗng im phăng phắc. Mọi ánh mắt đổ dồn về phía tôi. Mẹ chồng tôi, vốn đang cười nói vui vẻ, bỗng đổi sắc mặt. Đôi mắt mẹ sắc lạnh, môi mím chặt. Chồng tôi, ngồi bên cạnh, vội kéo tay tôi ngồi xuống, nhưng ánh mắt anh cũng đầy vẻ không hài lòng.

“Nhung, con nói gì thế?” Mẹ lên tiếng, giọng trầm nhưng sắc như dao. “Con góp tiền cho giỗ mẹ chồng mà giờ lại đòi hỏi, tính toán từng đồng thế à? Trước mặt họ hàng, con không thấy xấu hổ sao?”

Tôi như chết lặng. Mặt tôi nóng bừng, tai ù đi. Những tiếng xì xào bắt đầu nổi lên quanh mâm cỗ. “Ôi, con dâu gì mà kẹt sỉ thế!” “Năm mươi triệu thì có là bao, nhà này đâu thiếu thốn gì mà phải đòi lại!” Tôi muốn giải thích, muốn nói rằng đó không phải ý tôi, rằng tôi chỉ muốn lấy lại khoản tiền nhầm lẫn, nhưng lời nói nghẹn lại trong cổ họng. Chồng tôi không nói gì, chỉ cúi đầu nhìn xuống đĩa thức ăn, như thể tôi là người xa lạ.

Cả buổi giỗ, tôi như người thừa. Tôi lặng lẽ dọn dẹp, rửa bát, tránh mặt mọi người. Nhưng trong lòng, tôi không cam tâm. Tôi không sai, chỉ là một sự nhầm lẫn. Tại sao không ai chịu hiểu? Tại sao mẹ lại biến tôi thành kẻ hỗn hào, ích kỷ trước mặt họ hàng? Và tại sao chồng tôi, người tôi tin tưởng nhất, lại im lặng?

Đêm đó, khi mọi người đã về hết, tôi ngồi lại với chồng trong căn phòng nhỏ. Tôi hỏi anh, giọng nghẹn ngào: “Anh có nghĩ em sai không? Em chỉ muốn lấy lại số tiền nhầm lẫn thôi.” Anh thở dài, ánh mắt mệt mỏi: “Nhung, em không hiểu mẹ. Mẹ coi trọng thể diện. Em nói thế trước mặt mọi người, mẹ nghĩ em làm mẹ mất mặt. Thôi, bỏ qua đi. Tiền bạc thì từ từ mẹ sẽ trả.”

Nhưng tôi không thể bỏ qua. Số tiền ấy không chỉ là tiền, mà là mồ hôi nước mắt của hai vợ chồng. Là những đêm tôi thức khuya làm thêm, là những lần anh từ chối đi nhậu với bạn để tiết kiệm. Tôi quyết định sẽ nói chuyện thẳng thắn với mẹ, dù biết rằng điều đó có thể khiến mọi chuyện tệ hơn.

Sáng hôm sau, tôi đến gặp mẹ. Nhà mẹ vẫn còn mùi hương khói từ hôm qua, không khí trầm lắng. Mẹ đang ngồi nhặt rau ngoài sân, thấy tôi đến, mẹ chỉ khẽ gật đầu. Tôi hít một hơi thật sâu, rồi nói: “Mẹ, con xin lỗi nếu hôm qua con nói gì không phải. Nhưng số tiền năm mươi triệu đó, vợ chồng con thật sự cần. Con không có ý đòi hỏi hay thiếu tôn trọng mẹ. Con chỉ mong mẹ hiểu.”

Mẹ ngừng tay, ngẩng lên nhìn tôi. Tôi chờ đợi một lời giải thích, một lời xin lỗi, hay ít nhất là một cái gật đầu. Nhưng mẹ chỉ nói, giọng lạnh tanh: “Nhung, con nghĩ mẹ giữ tiền của con làm gì? Mẹ đã dùng số tiền đó để làm việc lớn hơn rồi. Con đừng nhắc lại nữa, kẻo người ngoài lại nghĩ mẹ con mình bất hòa.”

Tôi sững sờ. Dùng số tiền đó? Dùng vào việc gì? Tôi muốn hỏi, nhưng ánh mắt mẹ như đóng sầm cánh cửa giữa chúng tôi. Tôi quay về, lòng nặng trĩu. Trên đường đi, tôi nhận được tin nhắn từ ngân hàng. Tài khoản của tôi vừa được chuyển khoản… đúng năm mươi triệu đồng. Người gửi: mẹ chồng.

Tôi gọi ngay cho mẹ, nhưng mẹ không nghe máy. Tôi nhắn tin, hỏi mẹ tại sao, nhưng không có hồi đáp. Chồng tôi, khi biết chuyện, chỉ nói: “Mẹ trả rồi thì tốt. Em đừng hỏi thêm làm gì.” Nhưng tôi không thể ngừng suy nghĩ. Mẹ đã làm gì với số tiền đó? Tại sao mẹ lại trả lại đúng lúc này, mà không một lời giải thích?

Mấy ngày sau, tôi tình cờ nghe được câu chuyện từ một người cô họ xa. Hóa ra, số tiền năm mươi triệu ấy đã được mẹ dùng để góp vào quỹ xây nhà thờ họ, một dự án mà mẹ ấp ủ từ lâu để khẳng định vị thế của gia đình trong dòng tộc. Nhưng điều khiến tôi sững sờ hơn cả là việc mẹ đã kể với mọi người rằng tôi là người chủ động góp số tiền lớn ấy, để “lấy lòng” mẹ và họ hàng. Mẹ không hề nhắc đến chuyện nhầm lẫn, mà biến tôi thành một người con dâu hào phóng, chu đáo. Chỉ có điều, khi tôi đòi lại tiền, mẹ cảm thấy bị “phản bội”, như thể tôi phá hỏng hình ảnh đẹp đẽ mà mẹ đã dựng lên.

Tôi bàng hoàng. Hóa ra, mọi chuyện không đơn giản như tôi nghĩ. Mẹ không giữ tiền vì tham lam, mà vì một lý do sâu xa hơn: thể diện. Nhưng điều đó không làm tôi bớt tổn thương. Tôi đã bị hiểu lầm, bị biến thành kẻ hỗn hào, chỉ vì mẹ muốn giữ gìn hình ảnh của mình. Và chồng tôi, người lẽ ra phải là cầu nối giữa tôi và mẹ, lại chọn đứng ngoài lề.

Tôi quyết định gặp mẹ một lần nữa. Lần này, tôi không xin lỗi, không giải thích. Tôi chỉ nói: “Mẹ, con biết chuyện nhà thờ họ. Con không trách mẹ, nhưng con mong lần sau mẹ nói rõ với con. Vợ chồng con không giàu có, số tiền đó rất quan trọng với chúng con.” Mẹ im lặng, rồi khẽ gật đầu. Lần đầu tiên, tôi thấy trong mắt mẹ một chút áy náy.

Đám giỗ năm sau, tôi vẫn đến, vẫn góp năm triệu như mọi năm. Nhưng có điều gì đó đã thay đổi. Tôi không còn nép mình bên hiên, không còn lo lắng về ánh mắt của họ hàng. Tôi đứng thẳng, mỉm cười, và tự nhủ: mình không cần phải chứng minh điều gì cả. Số tiền nhầm lẫn năm ấy, hóa ra, không chỉ là một sai lầm. Nó là bài học để tôi hiểu rằng, trong một gia đình, sự chân thành đôi khi cần phải đi đôi với sự rõ ràng. Và mẹ chồng tôi, dù yêu thương tôi theo cách của mẹ, cũng cần học cách lắng nghe.

Nhưng điều bất ngờ nhất, tôi chỉ phát hiện ra sau này, khi vô tình mở cuốn sổ tiết kiệm của chồng. Anh đã âm thầm lập một tài khoản mới, với số tiền đúng bằng năm mươi triệu, ghi chú: “Dành cho Nhung và con.” Hóa ra, trong suốt thời gian tôi tưởng anh vô tâm, anh đã lặng lẽ làm việc để bù đắp cho tôi, theo cách của riêng anh.

Cuộc sống, đôi khi, giống như một lần chuyển khoản nhầm. Bạn nghĩ mình đã mất đi điều gì đó quý giá, nhưng rồi, ở một góc khuất nào đó, bạn tìm thấy những giá trị lớn hơn.