Chiều muộn, ánh hoàng hôn đỏ rực trải dài trên con đường làng nhỏ, nơi những bụi tre xào xạc trong gió. Tôi, một anh chàng bình thường tên là Nam, vừa cưới Hương được ba tháng, đang ngồi đối diện mẹ vợ trong căn phòng khách giản dị của bà. Không khí có phần ngột ngạt, không phải vì cái nóng mùa hè, mà vì ánh mắt nghiêm nghị của mẹ vợ – bà Lan – khi bà đẩy một cuốn sổ đỏ về phía tôi.

“Nam, con giữ cái này,” bà nói, giọng trầm nhưng đầy cương quyết. “Coi như của hồi môn bí mật cho Hương. Đừng nói với ai, kể cả con bé.”

Tôi ngẩn người, tay chạm vào cuốn sổ đỏ cũ kỹ, bìa đã sờn, góc giấy hơi nhàu. “Dạ, nhưng… mẹ, đây là gì ạ?” Tôi hỏi, cố giữ giọng bình tĩnh dù trong lòng dậy sóng. Một mảnh đất? Hồi môn? Tại sao lại bí mật, và tại sao là tôi, chứ không phải Hương – con gái ruột của bà?

Bà Lan nhìn tôi, đôi mắt sắc sảo như xuyên thấu tâm can. “Con không cần hỏi nhiều. Giữ nó, để dành cho Hương khi cần. Mẹ tin con.” Rồi bà đứng dậy, kết thúc cuộc nói chuyện ngắn ngủi, để lại tôi với hàng tá câu hỏi không lời đáp.

Đêm đó, tôi không ngủ được. Cuốn sổ đỏ nằm trong ngăn kéo bàn làm việc, nhưng nó như một quả bom nổ chậm, khiến tôi bồn chồn. Hương, vợ tôi, vẫn vô tư như mọi ngày, ôm tôi ngủ say, không hề hay biết bí mật mà mẹ cô ấy vừa giao phó. Tôi muốn hỏi bà Lan thêm, nhưng có gì đó trong giọng nói của bà khiến tôi không dám. Một sự cẩn trọng, gần như là sợ hãi.

Sáng hôm sau, tôi cầm tờ báo địa phương, lướt qua những dòng tin tức như thói quen. Đột nhiên, một tiêu đề đập vào mắt: “Vụ án đất đai chấn động: Mảnh đất ven sông liên quan đến đường dây buôn lậu lớn.” Tim tôi như ngừng đập. Địa chỉ mảnh đất được nhắc đến trong bài báo trùng khớp với thông tin trong cuốn sổ đỏ: thửa đất số 247, xã An Thạnh, ven sông Cửu Long. Tôi vội mở ngăn kéo, kiểm tra lại. Không sai. Chính nó.

Bài báo viết rằng mảnh đất ấy từng thuộc về một gia đình địa phương, nhưng đã bị một nhóm tội phạm dùng làm nơi cất giấu hàng lậu, từ ma túy đến vàng. Cảnh sát vừa triệt phá đường dây này, và hiện đang truy tìm chủ sở hữu thực sự của mảnh đất. Một chi tiết khiến tôi lạnh sống lưng: “Người đứng tên mảnh đất đã qua đời cách đây mười năm.”

Tôi cầm cuốn sổ đỏ, nhìn dòng chữ ghi tên chủ sở hữu: Nguyễn Văn Hùng. Chồng của bà Lan, bố của Hương, người đã mất trong một vụ tai nạn giao thông mười năm trước. Nhưng nếu ông đã mất, tại sao bà Lan lại giữ cuốn sổ này? Và tại sao bà lại giao nó cho tôi, với vẻ mặt đầy ẩn ý?

Cả ngày hôm đó, tôi như người mất hồn. Hương nhận ra sự bất thường, gặng hỏi, nhưng tôi chỉ nói mình mệt vì công việc. Tôi không dám kể về cuốn sổ đỏ, không phải vì không tin Hương, mà vì tôi sợ điều bà Lan muốn giấu có thể liên quan đến cô ấy. Tôi quyết định tìm hiểu thêm.

Tôi liên lạc với một người bạn làm ở sở tài nguyên môi trường, nhờ tra cứu thông tin về thửa đất. Cậu ta gọi lại vào buổi tối, giọng đầy lo lắng: “Nam, mảnh đất này có vấn đề lớn. Nó từng được chuyển nhượng qua nhiều tay, nhưng tất cả đều là giao dịch giả. Hồ sơ ghi ông Hùng đã bán nó trước khi mất, nhưng chữ ký trong hợp đồng bị nghi là giả mạo. Giờ cảnh sát đang điều tra, và ai cầm sổ đỏ này có thể bị liên đới.”

Tôi cảm thấy cổ họng khô khốc. “Cậu chắc chứ? Nếu sổ đỏ là thật thì sao?”

“Thật hay giả thì cũng nguy hiểm, Nam. Nếu mày có liên quan, tốt nhất là giao nộp cho cảnh sát. Đừng dại mà giữ.”

Đêm đó, tôi ngồi một mình trong phòng, cuốn sổ đỏ trước mặt. Tôi muốn gọi cho bà Lan, nhưng điện thoại của bà tắt máy. Tôi nhắn tin, không ai trả lời. Hương vẫn ngủ say, không biết rằng cuộc sống yên bình của chúng tôi đang đứng trước bờ vực.

Ngày thứ ba, tôi quyết định đến gặp bà Lan trực tiếp. Khi tôi đến, ngôi nhà của bà vắng tanh. Cửa khóa, không một bóng người. Hàng xóm nói bà đã rời đi từ sáng sớm, không rõ đi đâu. Cảm giác bất an ngày càng lớn, tôi quyết định đến đồn cảnh sát, định giao nộp cuốn sổ đỏ và kể hết mọi chuyện.

Nhưng trước khi bước vào đồn, tôi nhận được một tin nhắn từ số lạ: “Đừng giao sổ đỏ. Gặp tôi ở bến sông, 8 giờ tối. Một mình.” Không chữ ký, không danh tính, nhưng tôi biết tin nhắn này liên quan đến bà Lan.

Đúng 8 giờ, tôi đứng ở bến sông, nơi mảnh đất trong sổ đỏ tọa lạc. Gió lạnh thổi qua, mang theo mùi phù sa và một chút gì đó u ám. Một người đàn ông trung niên, dáng vẻ khắc khổ, bước ra từ bóng tối. Ông ta tự xưng là Tâm, một người bạn cũ của ông Hùng.

“Lan nhờ tôi gặp anh,” ông ta nói, giọng khàn khàn. “Cuốn sổ đỏ đó không phải để giữ, mà là để trả lại công lý.”

Tôi cau mày, không hiểu. Tâm kể một câu chuyện khiến tôi rùng mình. Mười năm trước, ông Hùng – bố của Hương – không chết vì tai nạn giao thông như mọi người vẫn nghĩ. Ông bị sát hại bởi một băng nhóm buôn lậu, vì ông phát hiện ra chúng dùng mảnh đất của gia đình để làm nơi cất giấu hàng cấm. Sau cái chết của ông, bà Lan âm thầm điều tra, giữ cuốn sổ đỏ như một bằng chứng cuối cùng. Nhưng bà không dám công khai, vì sợ Hương sẽ bị liên lụy.

“Bà ấy giao nó cho anh, vì anh là người duy nhất bà tin có thể bảo vệ Hương,” Tâm nói. “Nhưng giờ bà ấy đang gặp nguy hiểm. Bọn chúng biết bà giữ sổ đỏ, và chúng đang truy lùng.”

Tôi bàng hoàng. “Mẹ tôi đâu? Bà ấy đang ở đâu?”

Tâm lắc đầu. “Tôi không biết. Bà ấy chỉ nói nếu bà không trở về trong ba ngày, anh phải giao cuốn sổ này cho một người tên Trung, ở cục cảnh sát tỉnh. Chỉ ông ấy đáng tin.”

Cao trào của câu chuyện đến vào đêm hôm sau. Tôi trở về nhà, định kể mọi chuyện cho Hương, nhưng cô ấy không có nhà. Trên bàn là một mẩu giấy: “Anh Nam, em đi tìm mẹ. Đừng lo, em sẽ ổn.” Tim tôi như vỡ vụn. Hương đã nghe lén cuộc nói chuyện của tôi với Tâm qua điện thoại, và cô ấy đã tự mình hành động.

Tôi lao ra ngoài, gọi điện cho Tâm, cho cảnh sát, cho bất kỳ ai có thể giúp. Cuối cùng, tôi nhận được một cuộc gọi từ số của bà Lan. Nhưng không phải bà, mà là một giọng đàn ông lạnh lùng: “Muốn mẹ con Hương sống, mang sổ đỏ đến kho hàng cũ ở bìa làng. Một mình.”

Tôi không do dự. Với cuốn sổ đỏ trong tay, tôi đến kho hàng. Ở đó, tôi thấy Hương và bà Lan bị trói, xung quanh là ba gã đàn ông với vẻ mặt hung tợn. Gã cầm đầu, một người đàn ông có vết sẹo dài trên mặt, cười khẩy: “Cuốn sổ đâu?”

Tôi đưa cuốn sổ ra, nhưng trong đầu đã có kế hoạch. Tôi giả vờ lùi lại, rồi bất ngờ ném cuốn sổ về phía góc kho. Trong khoảnh khắc bọn chúng phân tâm, tôi lao vào, đẩy ngã một tên và hét lên gọi cảnh sát – những người mà tôi đã báo trước khi đến đây.

Tiếng còi xe cảnh sát vang lên. Một cuộc hỗn chiến ngắn ngủi diễn ra, và cuối cùng, bọn chúng bị khống chế. Hương và bà Lan được giải thoát, nhưng cả hai đều kiệt sức. Trong vòng tay tôi, Hương khóc nức nở, còn bà Lan chỉ nhìn tôi, ánh mắt đầy cảm kích.

Cú twist bất ngờ đến khi cảnh sát mở cuốn sổ đỏ để kiểm tra. Bên trong, ngoài giấy tờ đất, còn có một mảnh giấy nhỏ được giấu kỹ, viết tay bởi ông Hùng. Đó là danh sách những kẻ đứng sau đường dây buôn lậu, cùng với bằng chứng về các giao dịch giả mạo. Hóa ra, bà Lan không chỉ giữ sổ đỏ để bảo vệ mảnh đất, mà còn để bảo vệ di nguyện của chồng – đưa bọn tội phạm ra ánh sáng.

Bà Lan kể, mười năm qua, bà sống trong nỗi sợ hãi, nhưng cũng đầy quyết tâm. Bà giao cuốn sổ cho tôi, không phải vì tôi là con rể, mà vì bà biết tôi sẽ không bỏ rơi Hương, và sẽ làm điều đúng đắn.

Câu chuyện kết thúc với hình ảnh gia đình chúng tôi ngồi bên nhau trong căn nhà nhỏ. Hương nắm tay mẹ, còn tôi nhìn cuốn sổ đỏ giờ đã nằm trong tay cảnh sát. Mảnh đất ấy, cuối cùng, được trả lại cho đúng chủ nhân của nó – không phải chúng tôi, mà là công lý.

Nhưng điều khiến tôi xúc động nhất là khi Hương thì thầm: “Anh Nam, em chưa bao giờ nói, nhưng em luôn biết mẹ tin anh hơn cả em. Cảm ơn anh, vì đã bảo vệ cả hai mẹ con.” Tôi siết chặt tay cô, nước mắt lặng lẽ rơi. Trong khoảnh khắc ấy, tôi nhận ra, gia đình không chỉ là máu mủ, mà là những người sẵn sàng hy sinh vì nhau, dù bí mật có lớn đến đâu.