Tôi là Huy, 21 tuổi, sinh viên năm ba một trường đại học ở Đà Nẵng. Để kiếm tiền trang trải học phí và sinh hoạt, tôi nhận đủ loại việc làm thêm, từ gia sư đến phụ quán cà phê. Một hôm, qua một nhóm tìm việc trên mạng, tôi được thuê dọn dẹp nhà cho bà Sáu, một bà lão sống một mình trong con hẻm nhỏ gần biển.
Lần đầu đến nhà, tôi thấy bà Sáu gầy gò, tóc bạc phơ, đôi tay run run chống gậy. Căn nhà cấp bốn của bà đơn sơ, đầy những món đồ cũ kỹ: chiếc radio hỏng, vài tấm ảnh mờ nhạt trên tường, và một chiếc giường gỗ đã bạc màu. Bà kể mình bị thấp khớp và huyết áp cao, đi lại khó khăn, nên cần người dọn dẹp tuần một lần. Công việc đơn giản – quét nhà, lau bụi, rửa chén – và bà hứa trả tôi 200 nghìn mỗi buổi. Với một sinh viên như tôi, số tiền đó không nhỏ.
Những lần sau, tôi để ý bà Sáu sống rất tằn tiện. Tủ lạnh chỉ có vài quả trứng và bó rau héo, bữa ăn của bà thường là cơm nguội chan nước mắm. Hỏi ra, bà bảo con cái đều ở xa, không ai chăm sóc, mà bà cũng không muốn làm phiền. Thương bà, tôi bắt đầu dành thêm thời gian sau giờ dọn dẹp để đi chợ, mua ít thịt, cá, nấu cho bà vài món ăn tử tế. Bà khen tôi nấu ngon, mắt sáng lên khi ăn bát canh chua tôi làm. Có hôm, thấy bà kêu đau khớp, tôi chở bà đi khám, kiên nhẫn ngồi chờ lấy thuốc. Bà nắm tay tôi, nói: “Cháu giống thằng út nhà bà ngày xưa, tốt bụng lắm.”
Tôi không nghĩ mình làm gì to tát, chỉ là những việc nhỏ để bà sống thoải mái hơn. Mỗi tuần, tôi đến, bà đều cười, kể tôi nghe chuyện xưa, về những ngày bà còn trẻ, bán cá ngoài chợ, nuôi bốn đứa con khôn lớn. Tôi quý bà, coi bà như bà ngoại mình. Dù đôi khi bà quên trả tiền công đúng hẹn, tôi cũng không để tâm, nghĩ bà già cả, chắc lẫn lộn.
Một buổi sáng, tôi đến như thường lệ, nhưng gõ cửa mãi không thấy bà trả lời. Lo lắng, tôi nhờ hàng xóm phá cửa vào, chỉ để thấy bà Sáu nằm yên trên giường, hơi thở đã ngừng. Bác sĩ nói bà bị đột quỵ trong đêm, không qua khỏi. Tôi bàng hoàng, giúp hàng xóm lo hậu sự cho bà. Trong căn nhà trống vắng, tôi tìm thấy một lá thư bà để lại trên bàn, đề tên tôi.
Run run mở thư, tôi đọc:
*“Huy con,
Bà biết khi con đọc lá thư này, bà đã không còn. Bà xin lỗi vì chưa trả đủ tiền công cho con, nhưng bà chẳng có gì nhiều để lại. Cả đời bà sống tằn tiện, chỉ mong để lại chút gì cho con trai út của bà – thằng bé giống con, cũng tốt bụng, nhưng mất sớm vì tai nạn. Khi con đến, nấu cơm, chăm bà, bà như thấy thằng út trở về. Con cho bà những ngày cuối đời thật ấm áp, điều mà tiền không mua được.
Bà không có vàng bạc, chỉ có căn nhà này, bà đã nhờ luật sư sang tên cho con. Nó cũ, nhưng là tâm nguyện của bà. Con hãy sống tốt, giữ trái tim nhân hậu ấy, và tha thứ cho bà, vì bà chỉ có thể trả ơn con bằng lá thư này.
Bà Sáu.”*
Nước mắt tôi rơi, ướt cả lá thư. Tôi chết lặng, không phải vì căn nhà bà để lại, mà vì những lời bà viết. Tôi không ngờ những việc nhỏ mình làm lại có ý nghĩa lớn đến thế với bà. Tiền công chưa trả chẳng còn quan trọng, vì bà đã cho tôi một món quà lớn hơn – niềm tin rằng lòng tốt luôn có giá trị.
Sau tang lễ, tôi sửa sang căn nhà của bà, biến nó thành một nơi ấm áp, đúng như bà từng mong. Tôi vẫn đi học, vẫn làm thêm, nhưng mang theo bài học từ bà Sáu: một hành động nhỏ có thể thay đổi cả một cuộc đời. Lá thư ấy, tôi giữ mãi, như một kỷ vật nhắc tôi sống tử tế, như cách bà đã trân trọng tôi.