Bà Lan, một người phụ nữ ngoài bốn mươi, sống lặng lẽ trong căn nhà nhỏ ở ngoại ô. Bốn năm trước, chồng bà, ông Hùng, qua đời trong một vụ tai nạn xe tải trên quốc lộ. Cái chết đột ngột của ông để lại trong bà một khoảng trống không thể lấp đầy. Bà giữ đúng tục lệ, mặc áo tang, sống khép kín, dành thời gian chăm sóc vườn rau và nuôi vài con gà sau nhà. Hàng xóm thương bà, thường qua hỏi han, nhưng bà chỉ cười nhẹ, nói: “Tôi ổn, chỉ là nhớ ông ấy.”
Sáng hôm ấy, như mọi ngày thứ tư, bà Lan xách giỏ đi chợ. Chợ quê đông đúc, tiếng rao hàng, tiếng xe cộ hòa lẫn. Bà dừng lại ở hàng cá, đang chọn con cá tươi thì vô tình ngẩng lên. Qua dòng người tấp nập, bà thấy một chiếc ô tô đen bóng, sang trọng, đỗ bên kia đường. Người đàn ông ngồi trong xe, đeo kính râm, mặc vest lịch lãm, trông quen đến lạ. Tim bà đập thình thịch. Đó là ông Hùng – hay ít nhất, là một người giống hệt ông. Gương mặt ấy, dáng ngồi ấy, cả cách ông ta nghiêng đầu khi nghe điện thoại, tất cả đều là chồng bà.
Bà Lan đứng sững, giỏ cá trên tay run run. “Không thể nào,” bà lẩm bẩm. Ông Hùng đã chết, giấy báo tử bà vẫn giữ, tang lễ bà tự tay lo. Nhưng người đàn ông kia… Bà bước tới, bất chấp dòng xe cộ, như bị một lực vô hình kéo đi. Khi bà đến gần, chiếc xe đã lăn bánh, để lại bà với nỗi hoang mang ngập tràn.
Cả ngày hôm ấy, bà Lan không thể nghĩ gì khác. Hình ảnh người đàn ông trong xe ám ảnh bà. Đêm đến, bà lục lại kỷ vật của chồng: tấm ảnh cưới, chiếc đồng hồ ông hay đeo, lá thư tay ông viết cho bà trước khi mất. Mọi thứ đều thật, nhưng tại sao người đàn ông kia lại xuất hiện? Liệu có phải bà nhầm, hay số phận đang trêu đùa?
Sáng hôm sau, bà quyết định tìm hiểu. Bà nhớ biển số xe, nhờ cậu cháu trai làm ở trạm đăng kiểm tra giúp. Cậu ta ngập ngừng báo lại: “Cô ơi, chiếc xe đó đăng ký dưới tên một người tên Nguyễn Văn Hùng, ở thành phố.” Cùng tên chồng bà. Bà Lan cảm thấy nghẹt thở. Không chần chừ, bà bắt xe lên thành phố, đến địa chỉ cậu cháu cung cấp.
Đó là một ngôi nhà lớn, hiện đại, khác xa căn nhà tranh vách đất của bà. Bà gõ cửa, tim đập thình thịch. Một người phụ nữ trẻ, ăn mặc sang trọng, mở cửa. “Bà tìm ai?” cô ta hỏi. Bà Lan run rẩy: “Tôi… tôi muốn gặp ông Hùng.” Người phụ nữ nhíu mày, rồi gọi vào trong: “Anh Hùng, có người tìm!”
Người đàn ông bước ra. Đúng là ông Hùng, không còn nghi ngờ gì nữa. Nhưng khi ông ta nhìn bà Lan, ánh mắt ông lạnh lùng, xa lạ. “Bà là ai? Tôi không quen bà,” ông nói, giọng đều đều. Bà Lan nghẹn ngào, kể lại chuyện xưa, về những năm tháng chung sống, về cái chết của chồng. Nhưng ông Hùng – hay người đàn ông này – chỉ lắc đầu. “Tôi xin lỗi, bà nhầm người rồi. Tôi chưa từng sống ở làng đó, cũng không có vợ nào ngoài cô ấy.” Ông chỉ vào người phụ nữ trẻ.
Bà Lan sụp đổ. Bà trở về nhà, lòng nặng trĩu. Nhưng bà không cam tâm. Qua nhiều ngày tìm hiểu, bà phát hiện ra một bí mật: bốn năm trước, ông Hùng không chết trong vụ tai nạn. Ông bị thương nặng, được một người giàu có cứu và đưa đi chữa trị. Trong cơn mê sảng, ông mất trí nhớ. Người đàn ông kia, vì lý do riêng, đã tạo cho ông một danh tính mới, một cuộc sống mới. Ông Hùng giờ là một người khác, không còn nhớ bà, không còn nhớ ngôi làng cũ.
Bà Lan đứng trước căn nhà mình, nhìn mảnh vườn ông Hùng từng cuốc, lòng đau như cắt. Bà có nên nói sự thật, kéo ông về với quá khứ? Hay để ông sống cuộc đời mới, nơi ông dường như hạnh phúc? Cuối cùng, bà chọn im lặng. Bà thắp một nén hương trước bàn thờ chồng, thì thầm: “Nếu anh hạnh phúc, em sẽ buông tay.”
Bà Lan tiếp tục cuộc sống của mình, vẫn mặc áo tang, nhưng giờ đây, bà không còn nặng lòng. Chồng bà, dù còn sống hay đã mất, mãi là một phần ký ức bà trân trọng. Và bà, như cánh chim tự do, học cách bay tiếp trên bầu trời của riêng mình.
